ΝΙΚΗΣΙΑΝΗ

---

Νικήσιανη, ένα χωριό χτισμένο από την αρχαιότητα στους πρόποδες του Παγγαίου. Βρίσκεται σε υψόμετρο 350 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.

Εκδοχές για την ετυμολογία της λέξης Νικήσιανη.

1. Μια εκδοχή είναι ότι μετά από μια νικηφόρα μάχη εναντίον των εχθρών που είχαν οι κάτοικοι της περιοχής Σιάνοι - οι γνωστοί μας Σαϊοι - ο αγγελιοφόρος τους έτρεξε στο χωριό να αναγγείλει το ευχάριστο γεγονός φωνάζοντας "Νίκησαν οι Σιάνοι" και έτσι παρέμεινε η ονομασία Νικήσιανη.
2. Δεύτερη εκδοχή είναι ότι πρέπει να είναι ομηρική κώμη με το όνομα Ακέσαμνοι, που κτίστηκε από το Βασιλιά της Θράκης Ακέσαμνο και στα Βυζαντινά χρόνια ήταν γνωστή ως Ακίσιανη ενώ αργότερα διαμορφώθηκε τελικά Νικήσιανη.

Οι Αρχαίοι κάτοικοι της περιοχής

Οι Δερρίοπες πρέπει να ήταν οι πρώτοι κάτοικοι της περιοχής από τη λίθινη εποχή, που σαν κύρια ασχολία είχαν το ψάρεμα στην Πρασιάδα λίμνη και το κυνήγι άγριων ζώων. Ένα μέρος των ανθρώπων αυτών ζούσε σε ξύλινα σπίτια που στηρίζονταν πάνω σε πασσάλους. Μετά την αποξήρανση της λίμνης έχουν βρεθεί τέτοιοι πάσσαλοι από τους οποίους συμπεραίνουμε την ύπαρξη αυτών των κατοίκων. Γνωστοί άλλοι κάτοικοι ήταν οι Δόβηρες, οι Παίονες και οι μαχητικοί Αγριάνες. Στην περιοχή Νικήσιανης-Παλαιοχωρίου κατοικούσαν Σάιοι που εκμεταλλευόταν το χρυσό του Παγγαίου και ανατολικότερα οι Πράσσιοι στο Πράβι (Ελευθερούπολη). Στα βορειοανατολικά του Παγγαίου κατοικούσαν οι Οδόμαντες ενώ στα ψηλότερα μέρη του βουνού κατοικούσαν οι θαραλλέοι και αγέρωχοι Σάτρες τους οποίους δεν μπόρεσε ούτε ο Ξέρξης αλλά ούτε και ο Μέγας Αλέξανδρος να υποτάξουν. Γύρω στα 1500 π.χ εμφανίζονται οι Πελασγοί και στα 1400 π.χ οι Φοίνικες. Τον 12 π.χ αιώνα η περιοχή κατακλύζεται από τους Δωριείς. Αργότερα έχουμε τους Θάσιους.

Πέρσες - Μέγας Αλέξανδρος (336-323 π.χ)

Αργότερα έχουμε την προέλαση του Ξέρξη στην Ελλάδα που κατάκτησε με το στρατό του όλη την περιοχή εκτός από τη χώρα των τρομερών Σατρών. Αφού εξασφάλισε την κυριαρχία της στρατηγικής περιοχής, κατευθύνεται προς τη Χαλκιδική απαιτώντας υποταγή.
Ήδη όμως η Μακεδονία έχει γίνει μια ισχυρή δύναμη και ο διάδοχος του Φιλίππου Β' ο ανεπανάληπτος στην ιστορία ο Μέγας Αλέξανδρος, αναλαμβάνει την αρχηγία όλων των ενωμένων Ελλήνων πλην Λακεδαιμονίων. Το χρυσάφι , το ασήμι και η στρατηγική αξία του Παγγαίου τράβηξαν την προσοχή του Φιλίππου. Η ακόρεστη εξόρυξη χρυσού έφερε την εξάντληση του με αποτέλεσμα να σταματήσουν τα ορυχεία τον 5ο αιώνα π.χ.

Διόνυσος - Ορφέας - Αράπηδες

Εδώ πάνω στις κορυφές του Παγγαίου έστησε στην αρχαιότητα, κατά την παράδοση, το ιερό και το μαντείο του ο Θρακοφρυγικός θεός Διόνυσος ή Βάκχος διωγμένος από το Βασιλιά των Ηδωνών Λυκούργο, που αντιτάχθηκε στην οργιαστική λατρεία αυτού του θεού. Ο Διόνυσος όμως τον τιμώρησε με το να χάσει ο ίδιος ο Βασιλιάς τα λογικά του και με το να ακρωτηριάσει το γιο του, που τον έδεσε σε μια σπηλιά ψηλά στο Παγγαίο την Ασκητότρυπα όπου και κατασπαράχθηκε από τα θηρία.
Στο ιερό του Διονύσου, με τους μυστηριώδεις παγανιστικούς τρόπους λατρείας του, με τις έξαλλες μαινάδες και τους σειλινούς του στα περίφημα ορφικά μυστήρια, ύστερα από τρελό μεθύσι με το δυνατό βίβλινο κρασί και τους δαιμονικούς χορούς των μυημένων, γονιμοποιούσε τάχα τη φύση και οι λάτρεις του έτσι επιζητούσαν την άμεση επικοινωνία με τους θεούς και την αθανασία της ψυχής. Την όλη φροντίδα και εποπτεία του ιερού και του μαντείου την είχαν οι πανύψηλοι ορεισίβιοι ιερείς των Σατρών οι Βήσσοι που πρόσφεραν θυσίες από άσπρα άλογα σε ανάμνηση των λευκών ίππων του ήρωα Βήσσου, που καταγόταν από την περιοχή αυτή και είναι γνωστός από την Ιλιάδα, ενώ η ιέρεια του μαντείου, σαν άλλη Πυθία, έδινε και αυτή διφορούμενους χρησμούς.

Εξάλλου κατάλοιπο των διονυσιακών-ορφικών χορών των σειλινών και των μαινάδων είναι και το ειδωλολατρικό έθιμο των Αράπηδων, δηλαδή ανθρώπων ντυμένων με προβιές ζώων ή κάπα που σκεπάζει όλο το κορμί μέχρι τις κνήμες. Η ράχη παραγεμίζεται με χόρτα για να σχηματιστεί καμπούρα και στη μέση έχουν 4 κουδούνια τα "τσάνια" που το ένα είναι μεγαλύτερο και λέγεται "μπατάλι". Στις κνήμες έχουν καλτσούνια και στο πέλμα "τσιρβούλια". Χαρακτηριστικότερο από όλα είναι το κάλυμμα της κεφαλής η λεγόμενη "μπαρμπότα" από μαύρο τραγίσιο δέρμα. Κάθε χρόνο στη γιορτή του Άι-Γιάννη , μετά τον εκκλησιασμό , οι αράπηδες πηδώντας και κρατώντας ξύλινες μαχαίρες , μέσα στο πανδαιμόνιο του κρότου των κουδουνιών , περιέρχονται στην κωμόπολη για να διώξουν τα κακά πνεύματα. Στην πλατεία τελικά μονομαχούν δύο αράπηδες και ο ένας από αυτούς πέφτει νεκρός , συμβολίζοντας τον θάνατο του Διόνυσου από τους Τιτάνες , που σε λίγο ανασταίνεται από το Δία ή συμβολίζει την ζωή με το θάνατο και την ανάσταση. Το πανάρχαιο αυτό ειδωλολατρικό έθιμο , που δείχνει τη γνησιότητα της καταγωγής των ανθρώπων , διατηρείται χωρίς διακοπή από τα πολύ παλιά χρόνια μέχρι σήμερα για λαογραφικούς και παραδοσιακούς κυρίως λόγους από τον Πολιτιστικό Σύλλογο της Νικήσιανης.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

	47KB		81KB
	76KB		73KB
	67KB		56KB
	56KB		47KB
	55KB		76KB
	63KB		49KB
	103KB		78KB
	81KB		53KB
	94KB